11 Mayıs 2010 Salı

Erik

Epey zamandır diyetten dolayı sindirim / boşaltım sistemlerimde sorun var.  :P Anlayın işte aaaa… Ne denediysem olmadı. Herkesin tavsiyesine uydum ama ıı-ııh malesef sonuç hep aynı. Birkaç kez ilaç aldım ama onlara da alışmak istemiyorum. Zaten aynı ilacı 3. kez aldığımda artık bir işe yaramadığını da gördüm. : ) Cins miyim neyim?
Bahar geldi, çiçekler açtı, taze meyveler, sebzeler bollaştı. Pazarlar, manavlar şahane renklere boyandı. Bu mevsimde Pazar dolaşmak benim için gerçekten bir zevk. Baktıkça içim açılıyor. : ) Ve tabiki bahar/yaz aylarının vazgeçilmezi Erik sezonunu da açtım. Ve ta taaa! İşe yarıyor, hem de nasıl! Bundan sonra erik derim başka birşey demem kardeşim. Aslında o kadar bayılmadığım, yani tadını sevdiğim ama olmasa hiç aklıma gelmeyecek bir meyvedir ama o kadar fayda gördümki artık çok seviyorum.
Bu kıymetli meyve için birkaç şey yazmadan edemedim. Araştırdım, soruşturdum bilgi edindim. Umarım siz de fayda görürsünüz :)

Çağlasını ilkbaharda, olmuşunu ilkbahardan sonbahara kadarki dönemde, kurutulmuşunu ise yıl boyunca severek yediğimiz erik meyvesini veren erik ağacı, Gülgiller'dendir. 100 gr taze erik; 66 kalori, 17.8 gr karbonhidrat, 299 mg potasyum, 17 mg fosfor, 2mg sodyum, 18 mg potasyum, 0.5 mg demir, 0.4 mg lif içeriyor. Ayrıca A, B1, B2, B3, B6, C, E vitamini içerir. Kuru eriğin besin değerleri tazesine göre daha fazla ve pişirilmeden yenmesinde yarar var.

Özetle;A, C ve B grubu vitaminleri ile potasyum, magnezyum, fosfor ve demir mineralleri açısından zengin bir meyve olan Erik, sahip olduğu bu zengin vitamin içeriği, çeşitli hastalıklara karşı gösterdiği olumlu etki ve düşük kalorisi nedeniyle çok faydalı bir meyvedir. Düşük kalorisi nedeniyle diyet uygulayan kişilerce de tercih edilen meyvelerin başında gelen eriği, iklim açısından çok şanslı olan Türkiye’de ilkbahardan sonbahara kadar türlü çeşitleriyle bulmak mümkün. Türkiye’de yetişen eriklerin bir kısmı yerli, bir kısmı da yabancı çeşitlerdir. Türkiye’deki en tanınmış erik çeşitleri, can, papaz, mürdüm ve tatlı üryani erikleridir. Can eriği, genellikle yeşil olarak tüketilir. Bu tüketim şekli ülkemize özgüdür. Bu nedenle yeşil olarak yenecek meyveler tam çiçeklenmeden 60-70 gün sonra hasat edilmeye başlanır, bu hasat olgunluk zamanına kadar devam eder. Erik yetiştiriciliğinde ilk sırayı Yugoslavya daha sonra A.B.D. almaktadır. Türkiye erik yetiştiriciliği bakımından, dünyada sekizincidir.

Eriğin Faydaları Nelerdir?

Erik, vücuda güç ve enerji verir. Beden ve zihin yorgunluğunu giderir. Sinirleri sakinleştirir. Kansızlığa iyi gelir. Erik sindirim sistemine de faydalıdır. İştah açıcıdır. Hazmı kolaylaştırır. İdrar söktürücüdür ve kabızlığı giderir. Vücuttaki zararlı maddeleri dışarı atmaya yardımcı olarak böbrekleri dinlendirir. Romatizmaya iyi gelir. Östrojen seviyesini dengelediği için özellikle Menopoz dönemindeki kadınlar için faydalıdır.

Erik Nasıl Kullanılır? 
 
Erik yaş olarak yenebileceği gibi kurutularak, komposto yapılarak ya da suyu çıkarılarak da kullanılabilir. Komposto olarak yenirse bağırsakları çalıştırarak kabızlığa çok iyi gelir. Erik çekirdekleri bağırsak solucanlarını düşürmekte faydalıdır. Erik yaprakları kaynatılıp suyu ile gargara yapılırsa bademcik ve boğaz iltihaplarına iyi gelir. Kuru erik barındırdığı bol miktarda A vitamini ile cilde çok yararlıdır. Eriğin çekirdekleri çıkarılıp püre haline getirildikten sonra makyaj çıkarıcı olarak yüzü temizlemekte kullanılabilir. Turşusu da nefistir :  




 
 
 
 
 
 
ERİK ÇEŞİTLERİ
 
Sert çekirdekli bir meyve ağacı olan eriğin iç kısmının sertleşmesiyle sert çekirdek kabuğu meydana gelir. Yenilen kısmı etli ve suludur. Meyveleri şekil, renk ve tat bakımından çok farklıdır.  Tohumları (çekirdekleri) acıdır.
Erik çeşitleri, tohum teşekkülü bakımından kendine verimli, kendine kısmen verimli ve kendine kısır olarak üç grup altında toplanır. Kendine kısmen verimli çeşitlerden de iyi ürün alınabilmesi için, tohum teşekkülü çeşitlerine ihtiyaç vardır.
Erik ağacı çeşitli toprak tipinde yetişmekle beraber en iyi olarak besin maddelerince zengin, humuslu, sıcak, yeteri kadar nemli, orta derin ve derin topraklarda iyi yetişir. Kültür erik çeşitleri çelik ve aşıyla üretilir. Fidanlıklarda en çok durgun göz aşısı kullanılır. Kültür erik çeşitleri için muhtelif erik türleri, şeftali, kayısı ve badem anaç olarak kullanılabilir.
Meyvelerinde şekerler, pektin ve organik asitler vardır. Meyve olarak yenir. Kurutularak hoşaf ve çeşitli yörelerde değişik pestil yapımında kullanılır.

1. CAN ERİKLERİ 

Yeşil turfanda olarak tüketilen bu eriklerde meyveler Nisan-Mayıs aylarında toplanır. Olgun olarak tüketilen Aynalı çeşidi ise Haziran ortasında toplanır. Ağaçlar sıkı dallı, yaygın taçlı 4-8 m. yüksekliğindedir.

1.1. Papaz
Meyve orta büyüklükte(15-17 g) yuvarlak, kabuk rengi parlak koyu yeşildir. Tatlı, sulu ve gevrektir. Kendine kısmen verimlidir. Bilinen en iyi tozlayıcısı Aynalı’ dır.

1.2. Can
Papaza nazaran daha yuvarlak, açık yeşil ve mayhoş ve suludur. Et dokusu incedir. Olgunluk ilerledikçe yeme kalitesi artar. Meyve ortalama 15-20 gram ağırlığındadır. Kendine verimlidir.

1.3. Kebap
Papaz ve Can’ a nazaran daha büyük meyveli (10-13 g) basık, yuvarlak, parlak, koyu yeşildir. Tatlı ve gevrektir. Kendine verimlidir.

1.4. Havran
Papazdan 10-15 gün sonra toplanır. Açık yeşil renkte 17-20 gram ağırlığında ve mayhoştur. Kabuğu diğerlerine göre daha ince, çekirdeği küçüktür. Kendine verimlidir.

1.5. Aynalı
Meyve sarı zemin üzerine kırmızı yanaklı, sulu, mayhoş, 35-40 gram ağırlığındadır. Kendine verimlidir.


2. JAPON ERİKLERİ

2.1. Formosa
Meyveler 55-60 gram ağırlığında ve kalp şeklindedir. Sarı zemin üzerine morumsu kırmızı renkte, meyve eti sarı, sulu, ince dokulu, gevrek, tatlı ve aromalıdır. Haziran sonunda olgunlaşır. Tozlayıcıları, Santa Rosa, Wickson ve Beauty çeşitleridir.
      
2.2.Santa Rosa
Formasa ile aynı anda olgunlaşan 55-60 gram ağırlığında meyveleri olan bir çeşittir. Kabuk koyu mor renkli,çok puslu ve caziptir. Meyve eti koyu pembe-kırmızı,tatlı, sulu, aromalıdır. Formosa, Methley, Burmosa, Beaty, Golden Japon veya Wickson tozlayıcı olarak kullanılır.

2.3.Climax 
Formosa çeşidinden bir hafta sonra olgunlaşır. Meyve yumurta şeklinde,kabuk kırmızı-mor,sarı benekli kalındır. Meyve eti sarı, yumuşak, sulu, orta tatlı ve çok aromalıdır. Tozlayıcısı Santa Rosa’ dır.
Bilinen bu çeşitler dışında temmuz ayı ortalarında olgunlaşan Red Heart, Temmuz sonunda olgunlaşan Burbank; Ağustos ortasında olgunlaşan Daurte, Reubunnel, Burmosa, Nubiana, Laroda ve Wickson gibi sofralık değeri yüksek yeni çeşitlerde yetiştirilmeye başlamıştır.

3. AVRUPA ERİKLERİ  

Kurutmalık olmakla beraber sofralık olarak tüketilmeye uygun olanları da vardır. Kendine verimlidir. Ağaçları seyrek dallı, dik, yayvan veya sarkık taçlıdır. 12 metreye kadar yükselebilirler.

3.1. Stanley
Ağustos sonunda olgunlaşır. Meyve ortalama 58 gram ağırlığında, yumurta şeklinde, mor-siyah renklidir. Meyve eti sarı, gevrek ve tatlıdır.

3.2. Giant
Ağustos ortasında olgunlaşan, ortalama meyve ağırlığı 55 gram, koyu kırmızı-mor renkte, tatlı bir çeşittir.

 3.3. President
Temmuz sonunda olgunlaşır. Ağaçları çok verimlidir. Dış pazarın çok beğendiği kalite bir çeşittir. Meyve yuvarlak, puslu bordo-kırmızı renkte, orta derecede tatlı, ortalama 40-50 gram ağırlığındadır.   

3.4. Sugar
Temmuz sonunda olgunlaşır. Meyve ağırlığı ortalama 40-50 gramdır. Meyve yumurta şeklinde, kırmızı-mor renkli, pusludur. Meyve eti koyu sarı, tatlı, sulu ve hafif aromalıdır.








Alternatif Bir Lezzet:  Erik Dolması
 

Erik Dolması için Malzemeler :
·  250 gr kurutulmuş iri siyah erik
·  200 gr orta yağlı kıyma
·  50 gr pirinç
·  1/2 su bardağı
·  1 çay kaşığı tarçın
·  Tuz
·  3 çorba kaşığı toz şeker (45 gr)
·  30-40 gr tereyağı

Hazırlanışı:
Erikleri 10 dakika suda bekletin. İyice yıkadıktan sonra 1 lt suda 15 dakika haşlayın. Haşlama suyunu saklayın. Kıymaya pirinci, tuz ve tarçını katın ve iyice yoğurun. Erikleri bıçakla yarın. Çekirdeklerini çıkarın. Kıymalı iç ile doldurup kapatın. Yayvan ve küçük bir tencereye dizin. Terayağını küçük parçalar halinde kesip aralara koyun. Tüm malzemeyi koyduktan sonra 1 su bardağı erik suyu ekleyin. Kısık ateşte 5 dakika kaynatın, daha sonra toz şekeri üstüne serpin. Tencerenin ağzını kapatın. 30 dakika kısık ateşte pişirin.

Bir de Malta Eriği (Yeni dünya) var. Onu da unutmadan geçmeyelim darılmasın. Bitkinin Latince adı Eriobotrya Japonica’dır. Yaprakları yaz kış daimi yeşil olan Malta eriğinin anavatanı Uzakdoğu’dur. Geliştiğinde boyu 8 - 10 metre, tepe eni 5 metreye kadar büyüyebilir. Küçükken piramidal uzayan ağaç yaşlandıkça dev şemsiyeye benzer. Ülkemizde tüm ılıman iklimlerde yetişebilir. Çiçeklenip daha sonra meyve vermesi için en az +15 dereceye ihtiyaç vardır. 1 santimden oluşan buket halindeki krem renkli çiçekler, kahverengi kürklü dış yüzeyde gizlidir. Sonbaharda açan bu çiçekler ilkbaharda meyveye dönüşür. Meyveler 3 - 8 santim sulu ve çekirdeklidir. Tadı çok güzeldir. Lakin konumuzla alakası yoktur : ) Sadece hatrı kalmasın diye özet bir bilgi vereyim dedim…


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder